O co nam chodzi:

•  Chcemy rozpocząć szeroką debatę nt. bezpieczeństwa dla współczesnych państw w perspektywie 2035 roku i później.
  
  

W powszechnej opinii społecznej uznaje się, że konflikty zbrojne oraz międzynarodowy terroryzm są największymi zagrożeniami dla bezpieczeństwa państw, które mogą przynosić wiele śmiertelnych ofiar. Opinia ta w znacznej mierze kreowana jest poprzez przekazy mass mediów, skupiających dzisiaj główny wysiłek na informacjach związanych z atakami terrorystycznymi, zamieszkami w Wenezueli, wydarzeniami na Ukrainie, w Korei Płn. czy na Bliskim Wschodzie. Tymczasem współczesne globalne środowisko bezpieczeństwa jest narażone na wiele innych wyzwań, które w różny sposób mogą wpływać na jego kształt. W ostatnich latach wystąpiły nowe zagrożenia, a właściwie stare o zwielokrotnionej sile, które, stale ewoluując, wykorzystują luki we współczesnych systemach bezpieczeństwa państw. Wprawiają współczesny świat w przerażenie, paraliżując wolę działania. Pozbawiają ludzkość poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji czy nadziei na normalne życie. Część z nich funkcjonuje w świadomości społeczeństw od wielu dekad, inne ujawniły się niedawno, a o niektórych dopiero dowiemy się w najbliższej przyszłości. Wszystkie cechuje znaczący wpływ na bezpieczeństwo w skali globalnej, ale ich konsekwencje oddziaływają również na wiele pojedynczych państw. Dlatego ważne wydaje się rozpatrywanie aspektów bezpieczeństwa współczesnych państw w perspektywie najbliższych dekad jako procesu o charakterze wielodomenowym – z uwzględnieniem trendów i czynników występujących w różnych, do tej pory wydawałoby się niepowiązanych ze sobą obszarach, takich jak geopolityka, środowisko naturalne, ekonomia i zasoby naturalne, społeczeństwo, nowe technologie czy też urbanistyka i planowanie przestrzenne, a także innych. Zmiany zachodzące w poszczególnych obszarach – często nierównolegle – oddziaływają jednak na siebie, niejednokrotnie zwiększając ryzyko wystąpienia zagrożeń istotnych nie tylko w skali globalnej, ale najbardziej odczuwalnych w skali regionalnej i lokalnej. Zmiany te, jak możemy to dzisiaj ocenić, nie będą zwalniać lub zmierzać w oczekiwanym przez nas kierunku. Wręcz przeciwnie – będą przyspieszać i często nas zaskakiwać, wymuszając wprowadzanie ad hoc zmian w obowiązujących strategiach i doktrynach. Stąd też istotnego znaczenia nabiera dzisiaj dążenie do prowadzenia kompleksowych, wielodomenowych, ciągłych analiz środowiska bezpieczeństwa z optymalnym wykorzystaniem dostępnych metod, technik i procedur – często charakterystycznych tylko dla jednej domeny lub dziedziny. Do zapewnienia osiągnięcia zakładanych rezultatów istotny jest udział w projekcie ekspertów i praktyków reprezentujących różne środowiska.

• W debacie chcemy skupić się na analizie środowiska bezpieczeństwa w wymiarze regionalnym i lokalnym w perspektywie do 2035 roku.
  
  

Szybkość, z jaką pojawiają się nowe zagrożenia, a także zakres ich potencjalnego szkodliwego wpływu na bezpieczeństwo państw wymuszają zmiany w podejściu do procesu długoterminowej analizy środowiska bezpieczeństwa oraz wpływu wniosków z niej wynikających na tworzenie odporności państwa. Istotą projektu NUP 2X35 jest podjęcie debaty ukierunkowanej na analizę wpływu megatrendów występujących w skali globalnej na środowisko bezpieczeństwa Polski – w wymiarze regionalnym i lokalnym – oraz wypracowanie nowego spojrzenia na budowanie odporności państwa, w tym zapewnienie niezbędnych zdolności Sił Zbrojnych – jako istotnej jej części – do działania (w określonych, stworzonych przez państwo warunkach) stosownie do zidentyfikowanych wyzwań. Jednocześnie dyskusja ma przyczynić się do kształtowania świadomości społeczeństwa w zakresie bezpieczeństwa państwa. W naszych analizach chcemy wyjść poza dotychczasową wiedzę dotyczącą strategii wojskowej, sztuki operacyjnej i taktyki. Chcemy, aby nasze analizy prowadzone w ramach projektu NUP 2X35 uwzględniały szeroki kontekst polityczno-prawny, ekonomiczny, społeczno-kulturowy i technologiczny. Chcemy zmierzyć się z wyzwaniami dla Sił Zbrojnych wynikającymi z globalizacji, zmian klimatycznych, demograficznych, wymuszonych migracji transgranicznych i urbanizacji, planowania przestrzennego czy rozwoju cyberprzestrzeni. Już dzisiaj chcemy poznać odpowiedź na pytania: w jaki sposób kształtować odporność państwa oraz przygotować się na zagrożenia hybrydowe, jak przygotować Siły Zbrojne do działania w ramach operacji multidomenowych, w jaki sposób rozwijać kompetencje przywódcze obecnych i przyszłych dowódców? Odpowiedzi między innymi na te pytania w znacznej mierze stanowić będą docelową treść nowych dokumentów doktrynalnych.

•  Dążymy do stworzenia szerokiego i stale rozwijającego się środowiska ekspertów, dla których kwestia zapewnienia Polsce bezpieczeństwa jest wartością nadrzędną.
  
  

Prowadzenie badań w ramach analizy często jest rozproszone na różne ośrodki naukowe, instytucje, organizacje – cywilne i wojskowe oraz dedykowane think tanki. Realizowane są one w różnych obszarach i według niejednakowej metodologii. Wyniki tych badań oraz wnioski upowszechniane są w ograniczonym zakresie, często w ramach jednej uczelni czy instytucji, co w konsekwencji utrudnia dzisiaj zapewnienie synergii badań przez podmioty prowadzące strategiczną analizę środowiska bezpieczeństwa państwa. Ponadto są one często obarczone ograniczeniami wynikającymi z praw autorskich, utrudniającymi lub wręcz uniemożliwiającymi szersze ich upowszechnienie bez ponoszenia dodatkowych kosztów.

Uwzględniając wielodomenowy charakter przyszłych zagrożeń, uznajemy za celowe dążenie do konsolidowania środowisk eksperckich i naukowych reprezentujących różne obszary i dziedziny funkcjonowania państwa. Zapewni to znacznie szerszy zakres analizy oraz stworzy warunki do optymalnego wykorzystania dostępnych metod, narzędzi i algorytmów działania – stosowanych do tej pory do badań przez wąskie grupy specjalistów w poszczególnych dziedzinowych ośrodkach naukowych. Doświadczenie ekspertów, zarówno cywilnych, jak i wojskowych, w zakresie prowadzenia badań, a także znajomość poszczególnych badanych środowisk stworzy nowe perspektywy dla oceny trendów i ich implikacji w ramach konkretnych obszarów. Łącząc więc tradycję z nowoczesnością, chcemy zaproponować nową formułę prowadzenia strategicznych analiz środowiska bezpieczeństwa i zaprosić do udziału w projekcie jak najszersze grono interesariuszy. Otwarci jesteśmy na sieciową propozycję organizacji pracy. Zakładamy, że miejscem ustawicznej wymiany uwag, poglądów i doświadczeń oraz prezentowania wyników pracy będzie dedykowany dla projektu NUP 2X35 serwis internetowy, w którym się obecnie znajdujemy. Debaty, dyskusje i spory również zamierzamy prowadzić – w koleżeńskiej atmosferze w trakcie organizowanych przez Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych warsztatów oraz seminariów. Liczymy, że będziemy je kontynuować w trakcie podobnych przedsięwzięć, organizowanych w kraju przez uczestniczące w projekcie uczelnie, instytucje czy think tanki. Proponujemy, aby na tej stronie upowszechniać w środowisku wojskowym i cywilnym informacje o wszelkich przedsięwzięciach organizowanych przez uczelnie oraz instytucje reprezentowane przez zgłoszonych uczestników. Cieszymy się z tak dużej liczby zgłoszonych ekspertów, a także uczelni i instytucji. Planujemy, że podsumowaniem naszych prac na pierwszym etapie projektu NUP 2X35 będzie organizowana w Bydgoszczy w dniach 13-14.11.2019 r. Konferencja GlobState II, którą razem będziemy przygotowywać i w niej uczestniczyć.

•  Chcemy stworzyć hub informacyjny dedykowany problemom bezpieczeństwa i obronności.
  
  

Dla nas, wojskowych, szczególne znaczenie ma dostęp do aktualnych danych, bo zwykle pracujemy pod presją czasu. Bazując na naszych doświadczeniach w trakcie przygotowania do projektu NUP 2X35, chcemy zaproponować wszystkim uczestnikom, ekspertom, uczelniom i instytucjom rozwiązanie, którego raczej nie ma jeszcze w Polsce – wykorzystanie jednej platformy internetowej do upowszechniania wszelkich informacji istotnych dla strategicznych analiz środowiska – w tym artykułów prezentujących własny punkt widzenia ekspertów, wynikający z ich dotychczasowego doświadczenia i obserwacji, pozyskanych publikacji specjalistycznych. Proponujemy prezentowanie wyników badań, prac naukowych, prac studentów, naukowców i praktyków. Zamieszczenie w jednym miejscu, na jednej platformie internetowej informacji o planowanych oraz organizowanych przedsięwzięciach w połączeniu z prezentacją dorobku naukowego ekspertów, uczelni czy instytucji będzie stanowić dobrą okazję również do promowania ich działalności. Już teraz pozwoliliśmy sobie na zamieszczenie linków do zgłoszonych do projektu NUP 2X35 uczelni i instytucji. Z naszej strony zapewniamy przestrzeganie praw autorskich. Mamy jednak warunek. Dążąc do osiągnięcia jednego z postawionych sobie celów, czyli budowania świadomości społeczeństwa w obszarze bezpieczeństwa, prosimy o udostępnianie dokumentów jawnych, możliwych do prezentacji w otwartym środowisku.

• Chcemy rozpocząć długoterminowy, ciągły proces analizy bezpieczeństwa Polski w skali regionalnej i lokalnej z udziałem jak najszerszego grona ekspertów ze środowiska naukowego oraz przedstawicieli różnych instytucji zainteresowanych wzmacnianiem bezpieczeństwa państwa.
  
  

W odróżnieniu do tradycji organizowania doraźnych, strategicznych analiz środowisk bezpieczeństwa chcemy, aby nasz projekt był prowadzony w sposób (ciągły w dłuższej perspektywie czasowej) umożliwiający pozyskanie aktualnej, interesującej nas informacji w każdej chwili. Zależy to od naszego wspólnego zaangażowania i przyjęcia optymalnych rozwiązań w zakresie organizacji pracy. Otwarci jesteśmy na wszystkie uwagi, sugestie oraz propozycje zmierzające do efektywnego spożytkowania naszego czasu, który poświęcimy na wspólny projekt.

Obecny etap, który zamierzamy finalizować pod koniec grudnia br., traktujemy jako etap pilotażowy, w ramach którego chcemy zbudować wspólnotę ekspertów, nawiązać kontakty, wypracować optymalne rozwiązania w zakresie organizacji pracy. Zakładamy, że nasza praca prowadzona będzie w bardzo dużym środowisku i zapewnienie jej efektywności, z uwzględnieniem wykorzystywania dostępnych nowych technologii komunikacyjnych, będzie dla nas w tej fazie wyzwaniem, jakie będziemy chcieli poddać konstruktywnej krytyce w czasie GlobState II. Docelowo analizy zamierzamy prowadzić etapami, których zakres ustalimy wspólnie w środowisku NUP z uwzględnieniem prowadzenia monitorowania i ewaluacji pomiędzy nimi.

• Chcemy zidentyfikować obszary i trendy globalne, które będą wywierały wpływ na bezpieczeństwo Polski w skali regionalnej oraz lokalnej w perspektywie 2035 r.
  
  

Zamierzamy dokonać przeglądu dostępnych wyników jawnych, kompleksowych, strategicznych analiz środowiska bezpieczeństwa prowadzonych w skali globalnej. Bazując na nich, chcemy zidentyfikować najważniejsze obszary oraz istotne dla Polski trendy zmian w regionalnym i lokalnym środowisku bezpieczeństwa mogące wywierać bezpośredni wpływ na system obronny państwa. Oprócz dostępnych jawnych wyników kolejnych Strategicznych Przeglądów Obronnych chcemy również zaproponować rozwiązania przyjęte przez NATO oraz wypracowane w wybranych państwach członkowskich. Uważamy je na obecnym etapie za pomocne ze względu na deficyt czasu, ale nie traktujemy ich jako dogmat.

Stosując zasadę uczenia się na błędach i sukcesach innych, chcemy zweryfikować przydatność przyjętych przez inne państwa i organizacje modeli prowadzenia analiz strategicznych. W odniesieniu do zasad prowadzenia tego procesu przyjętych w NATO i UE – wnioski z naszej oceny mogą stanowić istotny wkład narodowy w ramach prac prowadzonych na forum sojuszniczym.

• Chcemy budować świadomość naszego społeczeństwa poprzez upowszechnianie wyników badań zarówno naszych, wspólnych, jak i poszczególnych instytucji czy uczelni.
  
  

Wzmacnianie świadomości naszego społeczeństwa w obszarze bezpieczeństwa i obronności chcemy osiągać nie tylko poprzez prezentację wyników naszej wspólnej oraz indywidualnej pracy na udostępnionej witrynie. Chcemy to realizować również w trakcie planowanych warsztatów, seminariów i konferencji, w których udział będzie otwarty. Zamierzamy także organizować w ramach projektu konkretne przedsięwzięcia z udziałem osób, dla jakich dylematy związane z bezpieczeństwem państwa i obronnością stanowią wyzwanie nie tylko dzisiaj, lecz także w przyszłości. Chcemy podjąć próby weryfikacji naszych obserwacji w ramach tzw. abstract events z udziałem młodzieży i studentów zainteresowanych osobistym zaangażowaniem w ramach funkcjonowania systemu obronnego państwa.

• Chcemy podjąć próbę wypracowania optymalnego algorytmu prowadzenia analizy środowiska bezpieczeństwa państwa.
  
  

Chcemy poznać istniejące w kraju dostępne metody, techniki i narzędzia w kontekście możliwości wykorzystania ich w procesie strategicznej analizy środowiska bezpieczeństwa państwa. Dążymy do tworzenia optymalnego, w miarę możliwości wspólnego dla wielu dziedzin, modelu tego procesu. Zdajemy sobie sprawę z wyzwania, jakie postawiliśmy przed sobą, dlatego wysiłek ten rozciągamy na wiele lat do przodu, licząc na współpracę i wsparcie narodowego polskiego grona ekspertów.

Liczymy na to, że:

• wspólnie zidentyfikowane zagrożenia przyczynią się do zapewnienia ich jednolitej oceny i interpretacji przez decydentów zarówno politycznych, jak i wojskowych;
• wyniki naszych prac staną się inspiracją i będą istotnym wkładem do przeprowadzenia niezbędnych analiz sektorowych w obszarach bezpieczeństwa i obronności;
• wnioski zarówno z globalnej, jak i z cząstkowych, sektorowych analiz środowiska powinny zapewnić wizualizację zagrożeń oraz wyzwań dla Sił Zbrojnych w kontekście nowych zadań, warunków prowadzenia operacji oraz niezbędnych do tego celu zdolności – w zakładanej perspektywie czasu;
• cząstkowe rezultaty naszych działań przyczynią się do wypracowania propozycji adresowanych do uczelni i instytucji specjalistycznych problemów, które mogą być rozwiązane w ramach działalności edukacyjnej oraz badawczej – w formie prac i badań naukowych.