Historia Legii Akademickiej
Legia Akademicka została utworzona 11 listopada 1918 roku jako ochotnicza formacja wojskowa z młodzieży studenckiej uczelni warszawskich, w większości członków Polskiej Organizacji Wojskowej, 26 listopada 1918 roku przeformowana w regularny oddział piechoty, który 3 grudnia 1918 roku otrzymał nazwę 36 Pułk Piechoty Legi Akademickiej powołana do życia powtórnie w 1929 roku, jako organizacja przysposobienia wojskowego słuchaczy szkół wyższych w Polsce, rozwiązana w sierpniu 1932 i ponownie reaktywowana w 1937 roku.
Początki
Powstała 12 grudnia 1918 roku. Tworzyła ją młodzież, która wstąpiła do niej w ramach poboru lub ochotniczego zaciągu. Decyzja o utworzeniu Legii została podjęta 6 listopada 1918 podczas wiecu akademickiego na Politechnice Warszawskiej. Zgodę na wstępowanie studentów do Legii Akademickiej wyraziły Senaty Akademickie trzech warszawskich uczelni: Politechniki Warszawskiej, Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Oprócz Warszawy, Legie Akademickie zostały także utworzone w ośrodkach naukowych w: Lublinie, Krakowie, Poznaniu, Wilnie i Lwowie. Organizatorem i dowódcą batalionu akademickiego w Krakowie był Stanisław Miller.
11 listopada utworzono Akademicki Komitet Wykonawczy. Utworzono też Komendę Legii Akademickiej, która miała swoją siedzibę przy Al. Ujazdowskich 26 w Warszawie. Natomiast studenci należący do Legii od 15 listopada zostali umieszczeni w koszarach przy ul. Nowowiejskiej (obecnie ten odcinek ulicy nosi nazwę Al. Wyzwolenia), skąd w niedługim czasie Legia całościowo została przeniesiona do koszar przy ul. 11 Listopada – w dzielnicy Warszawa-Praga.
W pierwszych dniach po utworzeniu Legii Akademickiej jej członkowie pełnili służbę wartowniczą budynkach instytucji państwowych i wojskowych oraz składach i magazynach przejętych od wojsk niemieckich.
17 listopada 1918 roku Legia została przeorganizowana z zamiarem przydziału do 5. Pułku Piechoty Legionów. Organizatorem i pierwszym dowódcą tego dwubatalionowego oddziału Legii Akademickiej był por. Kazimierz Sawicki. Na dowódcę I batalionu został wyznaczony por. Roman Umiastowski (student Wydziału Humanistycznego), a II batalionu – por. Tadeusz Fiweger (student Wydziału Lekarskiego). 26 listopada mjr Zygmunt Bobrowski został wyznaczony na dowódcę pułku piechoty, który 3 grudnia 1918 roku otrzymał numer „36”.
Lata 20. i 30.
Wojna polsko-bolszewicka1920 roku zakończyła działalność Legii Akademickiej.
Reaktywowano ją dopiero w 1929, lecz na krótko, bowiem do początku sierpnia 1932 roku.
Działalność Legii Akademickiej została reaktywowana 29 listopada 1937 roku, w rocznicę Nocy Listopadowej.
Rada Ministrów nałożyła wówczas obowiązek odbycia przysposobienia do wojskowej służby pomocniczej na mężczyzn, studentów szkół akademickich i uczniów (słuchaczy) zwyczajnych (rzeczywistych) innych szkół wyższych państwowych i prywatnych uznanych za równorzędne. Wykonanie rozporządzenia powierzone zostało Ministrowi Spraw Wojskowych.
1 września 1938 roku weszła w życie Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym. Ustawa po raz pierwszy sankcjonowała ochotniczy udział kobiet w powszechnym obowiązku wojskowym.
W tym czasie Legia Akademicka podporządkowana była bezpośrednio ministrowi spraw wojskowych. Naczelna Komenda Legii Akademickiej była organem ministra spraw wojskowych, ale podlegała mu poprzez Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. Organem wykonawczym komendanta był sztab, który jednocześnie był sztabem Warszawskiej Legii Akademickiej. W latach 1937-1939 funkcję naczelnego komendanta Legii Akademickiej pełnił płk dypl. Tadeusz Roman Tomaszewski. Działalność Legii Akademickiej polegać miała na ćwiczeniach wojskowych prowadzonych w warunkach koszarowych, wykładach w salach uniwersyteckich oraz wychowaniu fizycznym na boiskach i innych obiektach sportowych.
Głównym celem było upowszechnianie wiedzy wojskowej i wychowanie w duchu szlachetnego polskiego militaryzmu jako wyrazu siły twórczej dla użycia jej w sprawach słusznych i sprawiedliwych. Początkowo przysposobieniem wojskowym objęto studentów czterech pierwszych semestrów oraz potrzebną liczbę oficerów rezerwy dla starszych lat studiów, powoływanych na stanowiska dowódców, instruktorów i referentów Legii Akademickiej.
W PRL-u działalność Legii Akademickiej została zawieszona.
Program ochotniczego przeszkolenia wojskowego studentów – Legia Akademicka 2017
W lipcu 2017 decyzją Ministra Obrony Narodowej, Antoniego Macierewicza rozpoczęto pilotażowy program ochotniczego szkolenia studentów "Legia Akademicka" w 54 uczelniach cywilnych, państwowych i prywatnych oraz 5 uczelniach wojskowych.
W roku szkolnym akademickim 2017/2018 kurs ukończyło ponad 3 tysiące studentów w Polsce.
Do czołowych Uczelni w kraju szkolących Legię Akademicką zalicza się Akademię Sztuki Wojennej w Warszawie.
Na cykl szkoleń składa się:
- 30-godzinny kurs teoretyczny, realizowany na uczelniach i zakończony egzaminem,
- 3-tygodniowe poligonowe szkolenie unitarne zakończone egzaminem i przysięgą, realizowane podczas przerwy wakacyjnej,
- 3-tygodniowe szkolenie podoficerskie, zakończone egzaminem i mianowaniem na stopień kaprala rezerwy,
- szkolenie oficerskie dla absolwentów szkolenia podoficerskiego, którzy zostaną pozytywnie zweryfikowani przez Komisję.
Akademia Sztuki Wojennej jako jedyna Uczelnia realizująca program Legii Akademickiej szkoli studentów zarówno teoretycznie jak i przeprowadza ćwiczenia praktyczne. Ponadto materiały do szkolenia przerabiane są na Platformie e-learning ASzWoj ILIAS oraz Platformie MON dla Legii Akademickiej. Spotkania i szkolenie praktykowane są również poprzez wideo-wykłady. Studenci-elewi mają zapewniony stały kontakt ze swoimi dowódcami drużyn i lutonów, którzy są absolwentami Legii Akademickiej. Szkolenie jest zatem przekazywaniem zdobytej wiedzy a tym samym doskonałym wzorcem do naśladowania przez kolejne roczniki.
